Topraklama Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

 

Topraklama Nedir?

Topraklama, elektrik işletme araçlarının olası bir elektrik kaçağı tehlikesine karşı alınan hayati bir önlemdir. Ani kaçak elektriğin bir iletkenle toprağa verilmesini sağlayan basit bir sistemdir. İnsan hayatını ve cihazların kullanım ömrünü riske atmamak adına elektrik kaçağı riskine karşı topraklama yapılmalıdır. Böylece cihazda oluşabilecek fazla elektrik yükü direnci az olan toprak hattı üzerinden toprağa verilecek ve cihaza dokunan insanların hayati tehlikesi ortadan kalkmış olacaktır. Toprakla bağlantı durumu çeşitli şekillerdeki topraklayıcılarla (toprak elektrotları) yapılır.

Topraklama Çeşitleri Nelerdir?

 Topraklama çok sayıda alt başlığa ayrılabilir fakat genel olarak 4 başlıkta sınıflandırabiliriz;

  1. Koruma Topraklaması
  2. İşletme Topraklaması
  3. Fonksiyon Topraklaması
  4. Temel Topraklama

Koruma Topraklaması

İnsanların tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korunması için işletme araçlarının normal şartlarda gerilim altında olmayan metal kısımlarının topraklanmasıdır.

Koruma Topraklamasının Etki Şekli:

A- Topraklanacak cihaz ile referans toprak (topraklanan nesnenin elektrotundan oldukça uzak, en az 20 m, bir toprak parçası) arasındaki direncin (topraklama direnci, elektrot yayılma direnci) olabildiğince küçük olmasını sağlamak temel amaçtır.

B- Bu durum ile doğacak hata akımlarını yeteri kadar büyültmek ve bu sırada dokunma gerilimini tehlike sınırları içinde tutarak yapılan topraklama çeşidine koruma topraklaması denir.


İşletme Topraklaması

Elektrikle çalışan cihazların işletme akım devresinin normal işletilmesi için normal şartlarda gerilim altında olan kısımlarının topraklanmasıdır. Yıldız noktasının topraklaması, aktif kısımların topraklanması şeklinde de geçer.

İşletme Topraklamasının Etki Şekli:

Şebekelerde normal işletme durumunda nötrün toprağa karşı gerilimi, dengeli yük hali adına sıfır kabul edilir. Bir fazda faz-toprak kısa devresi oluşması halinde nötr noktası topraklanmamışsa, nötr noktası gerilimi faz-nötr gerilimine, hatasız fazların gerilimi de toprağa karşı faz arası gerilime ulaşır. Yalıtım yönünden istenmeyen bu durumu önlemek için nötr noktasının topraklanması yoluna gidilir. Diğer açıdan topraklama ile şebeke için sabit potansiyelli bir nokta elde edilir. Şebekede oluşan geçici aşırı gerilimler üzerinde de topraklamanın etkisi vardır. İşletme esnasında gerilim altında olabilen noktaların topraklanmasına işletme topraklaması adı verilir.


Fonksiyon Topraklaması

Bir iletişim tesisinin veya bir işletme bölümünün istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklamadır. Yıldırım etkilerine karşı (parafudr) koruma, raylı sistem topraklaması, dönüş hattı olarak toprağı kullanılan iletişim tesisleri için yapılan işletme topraklamasıdır.

Fonksiyon Topraklaması:

Dönüş hattı olarak toprağı kullanan iletişim tesislerinin çalışabilmesi için yapılan işletme topraklamasına fonksiyon topraklaması denmektedir. Raylı sistem topraklaması, parafudrların topraklaması da bu sınıf içinde düşünülmektedir.


Temel Topraklama

Temel Topraklama, potansiyel dengelemenin kuvvetini artıran bir topraklama çeşididir. Kuvvetli akımın geçtiği yerlerde ve yıldırıma karşı alınacak önlemlerde uygulanan en temel yöntemdir. Temel topraklama da yerin beton ile kaplanması önemlidir.

Üretimini yapmış olduğumuz panolarda montaj bittikten sonra ilk olarak topraklama süreklilik testleri yapılmaktadır. Süreklilik testleri panonun farklı noktalarına uygulanmaktadır. Topraklama süreklilik testi, toprak barası ile panonun metal aksamı arasında, direnç değerin ölçülmesi ile yapılmaktadır. Topraklama direnç değerinin TS en 6439_1 standartları doğrultusunda 0,1ohm dan küçük çıkması gerekmektedir.

Topraklama iş güvenliği önlemleri açısından da işletmelerin yılda en az 1 defa yeterlilik belgesi olan firma veya personel tarafından toprak direnci ölçümü yapabilen cihaz ile ölçülmesi gerekmektedir. Bu raporlar şirket içinde saklanmalıdır.

ADS Mühendislik pano çözümleri hakkında ayrıntılı bilgi almak için "Pano İmalatı" sayfamızı ziyaret edebilir ya da 444 237 4 numaralı telefondan bizlere ulaşabilirsiniz.

Youtube Hesabımızı Takip Edin, Yeni Eğitim İçeriklerini Kaçırmayın!